Satın Almada Son Durak: Satın Alma 4.0

Her şeyin dijital bir form kazandığı günümüzde, şirketler hem bütünüyle kendilerini hem de en küçük iş birimlerini dahi bu sürecin bir parçası haline getirmektedir. Dolayısıyla, şirketlerin veya işletmelerin en önemli departmanları haline gelen “satınalma” da, dijitalleşmeden nasibini alanlardandır.

Dijitalleşmenin bir parçası haline gelen bu yeni süreç satınalma 4.0 olarak adlandırılmaktadır. Kimi zaman bu sürece endüstri 4.0 kimi zamansa sanayi 4.0 gibi isimler de verilebilmektedir. Fakat sonuç itibariyle dikkat çekilmesi gereken husussa, dijitalleşme adı altında gerçekleşen her şeyin bir devrim niteliği taşıdığı ve yenilikçi bir bakış açısı barındırdığı söylenebilir.

TÜSAYDER’in (Türkiye Satınalma Profesyonelleri ve Yöneticileri Derneği) çalışmaları, satın alma 4.0 (endüstri 4.0) uygulamalarını takip eden işler ve buluşmalarla bu yeni satınalma dünyasını desteklemektedir. Yani, satınalmada son durak: satın alma 4.0! En azından şimdilik… Türk satınalmacıların bu yeni gidişatta iş yapış biçimleri değişiklik göstermektedir.

Endüstri 4.0 şirketlerin vizyonlarındaki yerini edinmeye başlıyor. Globalleşen dünyanın küresel tedarik ve talep perspektiflerine hakim, yeni fikirler üreten ve inovasyon yapan bir satınalma gerekmektedir. TÜSAYDER’se satın alma 4.0’ı Türkiye’yle tanıştırmaktadır. Satınalma 4.0, tedarikçilerin stratejik pusulası görevi görmektedir.

 

Bütün bunlarla birlikte, sektörler genelinde, şirketlerin sayısal inovasyonun yalnızca kuruluşların bugün çalıştıkları yolu değil, tedarikçileri, müşterileri ve dahili süreç ortakları için tedarik değerinin tamamını teklif verme biçimini de dikkate alması gerekir. Özetle, endüstri 4.0 ile gelen yeni iş modellerine uygun satınalma ve tedarik yönetimi kuralları düzenlenmelidir. Mevcut kurallar üzerinde, yeni modele uyarlamalar yapılmalıdır.

• Sanal dünya ve fiziksel ortamın işbirliğini içeren ve müşterlerin tercihlerine daha fazla bağlı esnek seri üretimler, ,

• Otokontroller ve robotik sistemler ile iyileştirilmiş imalat kalitesi,

• 3D yazıcılarla müşteriye daha yakın merkezlerde, daha hızlı tasarımlar ve inovasyon süreçleri yönetmek,

• Big Data dediğimiz büyük veri ile iletim hızının arttırılmasının sağlanması,

• Gerçek zamanlı, sanallaştırılmış imalat süreçleri,

• Kaynakların daha aza indirgenerek kişiselleştirilmiş ürünler üretmenin maliyetlerinin düşürülmesi gibi hedefler belirlenmektedir.

Yeni satınalma çerçevesinde ve stratejisindeyse altı alan kapsar:

1. Yeni satın alma değeri teklifi

2. Dijita kategori ve hizmet alımı.

3. Dijital tedarik zinciri ve tedarikçi yönetimi

4. Yenilikçi satın alma veri kullanımı

5. Dijital süreçler ve araçlar

6. Organizasyon ve yetenekler

Yeni Satınalma Değeri Teklifi

Satınalma 4.0 bağlamında, satın alma uzmanları veya yöneticileri, şirket bünyesinde satın alma katma değerini yeniden düşünmelidirler. Sayısallaştırma ve büyük verilerin sağladığı yeni fırsatlarla, 235 Avrupalı endüstriyel şirketin Endüstri 4.0 anketinde belirtildiği gibi araştırma ve geliştirme, üretim, tedarik ve bazı durumlarda tüm tedarik zinciri arasındaki geleneksel örgütsel sınırlar giderek bulanık hale gelecektir.

Satınalma bölümüyse, bu yeni fırsatlardan bir kısmını yakalayarak şirket içindeki belirgin değer teklifleri sürdürebilir ve hatta arttırabilir. Kendisi için yeni iş modelleri yaratabilir ve bir maliyet merkezi olmaktansa bir kâr merkezi haline geçebilir. 

Bu satınalmanın, tedarikçiler ve piyasalar hakkında stretejik bir bilgiye sahip olması ve tedarik edilen mallar ve hizmetler ile ortaya çıkan yenilikler de dahil olmak üzere, teklif edilen alternatifler konusunda derin bir uzmanlığa sahip olmasıyla mümkündür.

Buna ek olarak, tedarik, ulaşım akışlarını, envanterlerini, depo gereksinimlerini, kalite denetimlerini ve tedarik zincirinin diğer bölümlerini daha iyi yönetmek için değerli müşteri verilerini kullanabilir. Yetenekli tedarik organizasyonları, bu değeri yalnızca dahili olarak değil, diğer işlevlere değil, aynı zamanda dışarıdan tedarikçilerine ve müşterilere de sağlayabilir. Ayrıca alan uygulamalarını ve müşteri kullanım verilerini tedarikçilere satarak para kazanılabilirler.

Dijital Kategori ve Hizmet Alımı

Yeni teknolojiler, satınalma departmanı için yeni gereksinimler olarak geri dönecek ve yeni iş ihtiyaçlarına yol açacaktır. Bu gerekliliklerden bir tanesi, Endüstri 4.0'ın merkezindeki bir uygulama olan gerçek zamanlı verileri yakalamak, analiz etmek ve bu veriler üzerinde hareket etmek olacaktır.

Satınalma için, öncelikle akıllı algılayıcılar, kumandaları ileten, ortak denetleyiciler ve yazılımlar, eskisinden çok daha sık tedarik edilecek. Elektronik gibi bazı ürün kategorileri büyüyecek, bazıları küçülebilecek ve hatta kaybolabilecektir.

Dijital Tedarik Zinciri ve Tedarikçi Yönetimi

Çağlar boyunca süregelen üretim rüyası: müşteri deneyimini geliştirirken sipariş sürelerini, nakliye ve stok maliyetlerini düşürerek; müşteri, dağıtıcı, baskı altındaki üretim ve tedarikçilerden gelen tüm verileri gerçek zamanlı olarak entegre etme olanağı. 2016'dan itibaren, bu hayalin büyük ERP merkezli sağlayıcılar tarafından gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.

Veri entegrasyonu, tedarikçi yönetimini önemli ölçüde değiştirecektir. İyi bir örnek vermek gerekirse; tedarikçi risk yönetimi. Şirketler, risk derecelendirmelerindeki değişiklikleri tahmin etmek için, büyük miktarda müşteri, finansal ve harici verilere - hava durumundan kredi notlarına kadar - bakan büyük veri analizleri kullanabilecekler. Kredi derecelendirme değişikliklerini tedarikçi risk yönetim sistemine otomatik olarak besleme seçeneklerine sahip olacaklardır.

Yenilikçi Satınalma Veri Kullanımı

Veri analizi muhtemelen Satınalma 4.0 için en önemli etkinleştiricidir. Akıllı teknolojiler ve algoritmalar, birçok heterojen kaynaktan çok büyük miktarda verinin toplanmasına, işlenmesine ve analiz edilmesine olanak tanır. Ortaya çıkan analizler tedarikçileri, piyasaları ve müşterileri anlamak için kullanılabilir. Piyasa trendlerini tahmin ederek ve makine ve ürün arızalarına bakabilirsiniz. İşverenlerin daha iyi ve daha bilinçli kararlar almasını bu eylemler sağlayabilirler. Ve bazı durumlarda otomatik olarak satın alma kararları alınabilir.

Dolayısıyla, verilerin analiz edilmesi ve akıllıca kullanılması, Satınalma 4.0 potansiyelinden en iyi şekilde yararlanmak isteyen şirketler için önemli başarı faktörlerinden biridir. Daha önce belirtildiği gibi, örneğin, tedarikçiler ürünlerinin tasarım ve performansını iyileştirmek için veri analizi kullanabilir.

Bir sonraki başarısızlığın nerede ve ne zaman olacağını tahmin eden bilgiler, bakım servislerini ve yedek parçaların bulunabilirliğini optimize etme fırsatı sunacaktır.

Dijital İşlemler ve Araçlar

Dijital teknolojiler, satınalmanın tamamında, satınalma sözleşmelerinden sözleşme görüşmelerine, sipariş teslimatına, ödemeye ve tedarikçi yönetimine kadar bir dizi araç kullanarak tedarik, işbirliğini, analitiğini ve katılımını artıracaktır.

Bu teknolojiler etkileri ve mevcut teknolojik olgunlukları bakımından büyük farklılıklar gösterir; bu nedenle şirketler, desteklemek istedikleri süreçleri ve kullanmak istedikleri araçları belirleyecek bir "BT mimarisi" stratejisi hazırladığı için her iki koşula da dikkatle bakmaları gerekir.

Organizasyon ve Yetenekler

Çerçevenin ilk beş unsurunun - her şirketin kendisi ile alakalı olmasa da-, satınalma departmanlarının çalışma biçiminde muazzam bir değişiklik meydana getirdiği açıktır. Bunlar, organizasyon ve yetenekler konusunda temel bir "yeniden düşünme" gerektirir. İkisinin de zamanla yeniden şekillendirilmesi gerekecektir.

Sayısallaştırmaysa, küreselleşmeyi artıracak ve iletişim alanlarını daha yakından bağlantılı hale getirecektir. Bir zamanlar Çin ve Doğu Avrupa gibi bazı arz piyasaları hakkında bilgi sahibi olmak için yeterli olduğu gibi, Satınalma 4.0, gerçekten küresel olan bir organizasyona ihtiyaç duyacaktır.