Satınalma’nın Dünü, Bugünü, Yarını ve Satınalmacı 5.0

1800’lü yılların sonlarına doğru baktığımızda, birbirinden bağımsız ve düzensiz organizasyonlardan bahsetmek mümkündü. İşletmelerin satınalmadan bihaber olduğu bu kavram, daha çok üretim odaklıydı. İş hayatının gerekliliklerini benimsemiş olan firmalar, zamanla satınalmanın önemini kavramaya başlamıştır.

Avrupa, 1890’lı yıllarda satın alma faaliyetlerini ciddiye almaya başlamıştı. Büro çalışmalarında yer edinen hammadde ve malzeme ihtiyacının karşılanması gerekliliği kendini gösteriyordu.

Pazarlama trendleri ve firmaların rekabet ortamında meydana gelen artış, birbiriyle yarışan firmaları düşündürmeye yetmiştir. Nasıl daha verimli olabilirim? sorusu akılları kurcalamayı başarmıştır.

1900’lü yılların ortasına doğru, eğitimli personellerin de artmasıyla birlikte bu konuda uzmanlaşmış kimseleri görmek mümkündü. Bir asrın sonuna yaklaşırken teknolojinin gelişmesinin de etkisiyle yeni sistemler boy gösterdi. Stratejik planlamalar ve adımlar, satınalmanın gözde bir departman haline gelmesini sağladı.

Başlangıçta kısa vadeli planlar ve adımlar atılmaktaydı. O zamanın hammadde üreticilerinden (tedarikçilerinden) günlük ihtiyaçlara göre ürün temin edilmekteydi. Tedarikçilerle en iyi fiyata anlaşmak esastı. Elbette uzun mesafeli tedariklere pek sıcak bakılmıyordu. Daha çok yerel kaynaklı satın almalar mümkündü. Al-getir-kullan gibi basit stratejilerden bahsedilebiliyordu.

Zamanla orta vadeli planlardan bahsedilebilir oldu. Tedarikçilerin öneminin anlaşılmasıyla birlikte, çalışılan tedarikçilerle olan ilişkiler ve tedarikçilerin kendileri bir değerlendirmeye tabii tutuldu. Teslimat sürecinde yapılan iyileştirmeler ile kapıda teslimat gibi yeni oluşumlar meydana geldi. İşletmeler zamanla, harcama analizlerinin önemini ve satınalma faaliyetlerinde onlara külfet oluşturan şeylerin farkına vardılar.

SAP ve ERP yazılımları ile kurumsal kaynak planlamalarını etkin bir hâle getirmeye çalışan firmalar, satınalma faaliyetleri üzerinden tasarruf yapmayı hedeflemişlerdir. Dış kaynak kullanımı, maliyet analizleri ve veri madenciliği gibi uygulamalar geliştirilmiştir. Satınalma 4.0 ile gelişen bu birim, hedef odaklı çalışmalar ile başarıyı kovalar olmuştur.

Satınalma 5.0 ve Satınalmacı 5.0

Satınalma 5.0 nedir?

Geleceğin teknolojisi haline gelen yapay zeka, endüstriyel alanda da kendisini gösteriyor. Özellikle satın alma birimlerinin ihtiyaçlarına yönelik verimliliğim karşılanması konusunda en hızlı çözümler, yapay zeka ile sağlanıyor. AI teknolojisi, her sektör için umut verici faydalar sağlıyor. İnsanlar ve makineler arasındaki sınırlar bulanıklaşıyor ve dinamik iş modelleri yaratılıyor.

Satınalma için henüz 4.0 tamamlanmış değil ancak satınalma 5.0 için yeni trendleri belirlemekte fayda var. Akıllı makine öğrenimi ile birlikte karar mekanizması yön değiştiriyor. Bu bağlamda, satınalma için insan-makine işbirliğinin doğru olarak şekillendirilmesi gerekir.

AI(Artifical Intelligent), henüz güvensiz ve oturmamış bir sistem olsa da makine öğrenmesi, siber güvenlik, depo otomasyonu ve olası riskler ve tehditlere karşı otomatik uyarılar oluşturmaktadır. Risk analizlerini sizin yerinize yaparak günümüz işletmelerinin iş süreçlerini kolay bir hâle getirmektedir.

Satınalma biriminin hassas yapısı düşünüldüğünde, bu analizler ve tahminlemeler oldukça önemli olacaktır. Aslında satın alma 5.0, sürdürülebilirlik ve modern kölelik konusunda da birçok çözümü beraberinde getiriyor. Kaynakları ve yeni tedarikçileri belirleme konusunda karmaşık iş ağlarını takip eden bilen sistemler, işletmeler için kritik bir önem arz ediyor.

Satın alma 5.0 düşüldüğünden de yakın. AI’nin (yapay zekanın) benimsenmesiyle birlikte satınalma maliyetlerinin inanılmaz ölçülerde düşeceği öngörülebilir. Verimlilik avantajları da bununla beraber gelmektedir.

Satınalmacı 5.0, risk yönetimi gibi süreçleri dijital bir ortama taşıyarak ilerlemelidir. İhtiyaç ile istek iyi bir şekilde ayrılmalıdır. Maliyet ve şirketin geleceği hakkında bilinç arttırılmalıdır. Satınalmanın bütçesi ile şirketin bütçesinin bütünleşik olduğu düşünüldüğünde, herkesin buna dâhil edilmesi gerekir. Katma değerli işler ile ilerleyen ve satın alma ile tedarik sürecini ayrı olarak gören bir satınalmacı, 5.0 seviyesini yakalayabilir.

Geliştirilen yazılımları ve AI teknolojisini etkin bir şekilde kullanabilen ve dijitalleşen satınalmacılar 5.0’a varabilir. Bunları kullanabilen satınalmacılar, daha pratik ve daha kolay bir şekilde faaliyetlerini yönetebilir. Denenmemişi deneyebilen ve yapılmamışı yapabilen satınalmacılar olmalıdır. YoneTeam gelişmiş satınalma yazılımları, sizi satınalma 5.0 yakınlaştırarak geleceğin teknolojilerini sunar.

Yeşil satınalmayla birlikte, mali ve çevresel riskler de dengelenir. Tedarikçilerden size geçen bir organizasyon şemasından da sıyrılabilirsiniz. Bütün bunlara alternatif olarak satınalma işlevi henüz tasarım aşamasındayken tedarikçilerin bu sürece dahil edilmesini sağlayabilirsiniz.

Ayrıca yine, sorumlu çevre yönetimi bilincini benimsemiş tedarikçileri önceden tespit edebilirsiniz. Bu süreçte yapacağınız değerlendirmeler ve kıyaslamalar, size yardımcı olacaktır. Sadece tüketici bâzında değil, güçlü tedarikçi ilişkileri sağlamada da faydalı sonuçlar elde edebilirsiniz. Risk yönetimi, eko-verimlilik ve çevresel performanstaki gelişmeler de bunlara dahildir.